NutriReValorise

Ariennir gan Lywodraeth y du gyda chyllid yn cael ei weinyddu'n lleol gan Gyngor Sir Powys

Y Problem

Gall rhyddhau maetholion fel nitrogen a ffosffad i'r amgylchedd achosi niwed ecosystem. O ganlyniad, mae llywodraethau'n gosod cyfyngiadau llymach ar ble a sut y gellir defnyddio'r maetholion hyn neu eu rhyddhau i'r amgylchedd. Mae gweithgareddau mewn cymunedau trefol a gwledig sy'n gysylltiedig â thai, gwastraff a thrin dŵr gwastraff, ffermio, prosesu diwydiannol, a thwristiaeth i gyd yn gorfod addasu i reolaethau tynnach ar faetholion. Mae gormodedd maethol yn gosod cyfyngiadau ar nifer y datblygiadau trefol newydd a all ddigwydd mewn rhai cymunedau hyd yn oed mewn ardaloedd gwledig.

Mae maetholion hefyd yn elfen cost fawr mewn amaethyddiaeth ddwys, mae angen mewnbynnau ynni mawr arnynt i weithgynhyrchu neu brosesu ac felly mae ganddynt olion traed newid hinsawdd mawr. Mae ffosffad yn adnodd cyfyngedig gyda chyflenwadau byd-eang cyfyngedig. Felly, mae rhesymau economaidd cryf dros wella'r ffordd y mae nitrogen a ffosffad yn cael eu rheoli ar draws bwrdeistrefi, amaethyddiaeth a diwydiant. Mae gwell rheolaeth faetholion yn elfen allweddol o ddarparu economi a chymuned wledig gref yn yr 21ain Ganrif.

Yr Ymchwil

Mae Prifysgol De Cymru wedi derbyn £248,868 drwy gyllid Llywodraeth y DU, fel sy'n cael ei weinyddu'n lleol gan Gyngor Sir Powys. Mae'r cyllid hwn i datblygu a ddarparu ymchwil  cydweithredol, rhannu gwybodaeth a lledaenu gweithgareddau sy'n gysylltiedig â dulliau newydd i wella rheolaeth maeth yn yr economi wledig.

Nod y prosiect, NutriReValorise, yw:

• Cyfrannu at leihau llygredd maetholion gwasgaredig (gwella amgylchedd / bioamrywiaeth ategol)
• Datblygu cadwyni gwerth cynaliadwy newydd a fydd yn datgarboneiddio, lleihau allyriadau a chynyddu cyfleoedd refeniw a chyflogaeth.

Y Partneriaid

Byddwn yn gweithio gyda GP Biotec Ltd ar adfer maetholion o'u proses dreulio anaerobig. Bydd hyn yn caniatáu i'r cwmni dewis sut, pryd a lle y dychwelir maetholion i dir amaethyddol. Byddwn hefyd yn gweithio gyda Crai Valley Eco Lodges Ltd i gynnal ymchwiliadau cynnar i adfer maetholion yn elifyddion domestig sy'n gysylltiedig â'r diwydiant twristiaeth.

Y Cydweithredwyr

Ein nod yw gweithio gyda busnesau a chymunedau gyda Chyngor Sir Powys sy'n ymwneud ag adfer a defnyddio maetholion. Bydd y cydweithio yn cyfrannu at alluogi tyfu sectorau ffermio cynaliadwy, diwydiannol a thwristiaeth yn ogystal â galluogi datblygiadau preswyl ar gyfer cymunedau gwledig. Os hoffech gysylltu â ni, e-bostiwch at: enquiries@walesadcentre.org